Φορείς της αυτοδιοίκησης επισημαίνουν το πάγωμα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ενώ μεγάλες καθυστερήσεις καταγράφονται και στα συγχρηματοδοτούμενα, τα έργα δηλαδή που απορροφούν κοινοτικούς πόρους, κάτι που δεν είχε συμβεί ούτε στα σκληρά μνημονιακά χρόνια.
Όπως αναφέρουνε εργολήπτες οι πληρωμές των έργων έχουν σταματήσει ενώ υπάρχουν λογαριασμοί που δεν έχουν εξοφληθεί εδώ και μήνες. Από τον Μάρτιο σταμάτησαν και οι πληρωμές για τα έργα που είναι ενταγμένα τόσο στο ΕΣΠΑ όσο και σε άλλα ευρωπαικά προγράμματα.
Με επιστολή της προς το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η διοίκηση του Συνδέσμου Ανωνύμων Τεχνικών Εταιριών (ΣΑΤΕ) αντιδρά στο γεγονός ότι έχουν σταματήσει οι πληρωμές από το ΕΣΠΑ και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για ολοκληρωμένα, εν εξελίξει και νέα έργα με αποτέλεσμα να απειλείται η πορεία των έργων και η βιωσιμότητα πολλών, ιδίως μικρών και μεσαίων εργοληπτικών, εταιριών και ζητά επείγουσα λύση.
Η ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ ΑΠ ΤΟ ΠΑΣΟΚ
Υπουργό Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, κ. Κ. Χατζηδάκη
Θέμα: «Η Κυβέρνηση να επιλύσει άμεσα τη στάση πληρωμών έργων ΕΣΠΑ και ΠΔΕ, που η ίδια προκάλεσε»
Έξι μήνες μετά την αριθμ. 2680/19.1.2024 Ερώτησή μας με θέμα «Μετ’ εμποδίων και κινδύνων, το κλείσιμο του ΕΣΠΑ 2014-2020»[1], την οποία επιμελώς αποφύγατε να απαντήσετε επί της ουσίας, η πραγματικότητα δυστυχώς επιβεβαιώνει με τον πλέον έντονο τρόπο όσα από τότε επισημάναμε. Η στάση πληρωμών έργων, που ήδη υπήρχε, στο πέρασμα των μηνών επιδεινώθηκε, με την οικονομική “ασφυξία” των αναδόχων εταιρειών να επιτείνεται. Το αδιέξοδο που προκάλεσαν οι κυβερνητικοί χειρισμοί σας, αποτυπώνεται άλλωστε γλαφυρά στην από 1/7/24 Επιστολή του Πανελληνίου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ), με θέμα «Απλήρωτοι λογαριασμοί έργων ΠΔΕ και ΕΣΠΑ», η οποία επισυνάπτεται στην παρούσα Ερώτηση.
Ενδεικτικά, υπενθυμίζεται ότι από τον Ιανουάριο ζητούσαμε συγκεκριμένες απαντήσεις, κρούοντας “τον κώδωνα του κινδύνου” ότι «η Κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη χαμηλή απορροφητικότητα, χρησιμοποίησε μια υπερβολικά μεγάλη υπερδέσμευση που ξεπερνά την μέχρι σήμερα αποδεκτή και δημοσιονομικά ασφαλή υπερδέσμευση του ~110% στις εντάξεις. (…) Το κενό χρηματοδότησης, ως προς τις εντάξεις του ΕΣΠΑ 2014-2020 είναι 14,3 δις και ως προς τις συμβάσεις είναι 8,4 δις. Εάν σε αυτά προστεθεί και η υπερδέσμευση στις συμβάσεις του ΠΑΑ που είναι ~1 δις, τότε καταλαβαίνει κανείς ότι το χρηματοδοτικό κενό των ~9,5 δις που είναι συμβασιοποιημένο, είναι πολύ δύσκολο να καλυφθεί από εθνικούς πόρους, δημιουργώντας έτσι ένα τεράστιο χρηματοδοτικό κενό. Από εδώ πηγάζει το σοβαρότερο πρόβλημα, καθώς πλήττεται η αξιοπιστία του ΕΣΠΑ ως προς την ορθή υλοποίησή του και τη δυνατότητα πλήρους εκτέλεσης πληρωμών». Τονίσαμε, μεταξύ άλλων, ότι «το κενό χρηματοδότησης σε πολλές περιπτώσεις έχει ήδη μετατραπεί σε στάση πληρωμών» και σας καλέσαμε «να αναλάβετε πρωτοβουλίες για την παύση πληρωμών που οδηγεί σε ανασφάλεια και οικονομικό αδιέξοδο αναρίθμητους συμπολίτες μας ανά την επικράτεια».
Παρά την παρέλευση έξι μηνών, οι πρωτοβουλίες σας ακόμα “αγνοούνται”. Ως εκ τούτου, όπως επισημαίνει ο ΣΑΤΕ, «πολλοί λογαριασμοί έργων ΕΣΠΑ παραμένουν απλήρωτοι, ειδικά στην περίπτωση έργων μικρού και μεσαίου προϋπολογισμού. Δυσχερέστερη είναι η κατάσταση στα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ, καθώς το πρόβλημα μη πληρωμήςλογαριασμών διαρκεί από την προηγούμενη χρονιά. (…) Μεγάλη είναι η αναστάτωση των εργοληπτικών εταιρειών που, ενώ έχουν αναδειχθεί ανάδοχοι σε έργα που ανέμεναν να συμβασιοποιηθούν, πληροφορούνται ότι αίρεται η δυνατότητα χρηματοδότησής τους με την απένταξη αυτών από το ΕΣΠΑ. Παρόμοια, είναι και η αντίδραση των μελών μας όταν διαπιστώνουν αναντιστοιχία δημόσιων τοποθετήσεων τηςπολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου σας και της πραγματικότητας που υφίσταται αναφορικά με τη μη ένταξη των συνεχιζόμενων έργων στο νέο ΕΣΠΑ».
Δεδομένου ότι το μείζον πρόβλημα αποπληρωμής και υλοποίησης των εν λόγω έργων, αποτελεί αποτέλεσμα συγκεκριμένων λανθασμένων επιλογών της Κυβέρνησης, όπως με σαφήνεια είχαμε προειδοποιήσει στην προαναφερθείσα Ερώτησή μας.
Δεδομένου ότι η παύση πληρωμών έχει πλήξει τις μικρομεσαίες εργοληπτικές εταιρείες σε μια δυσμενή χρονική συγκυρία υπέρογκης αύξησης των τιμών των δομικών υλικών και της ενέργειας, χωρίς ακόμη να έχουν πληρωθεί τη νόμιμη αναθεώρηση από το 1ο τρίμηνο 2022 και εντεύθεν, ενώ η τραπεζική χρηματοδότησητων εταιρειών αυτής της κλίμακας είναι ουσιαστικά κλειστή.
Δεδομένου ότι η οικονομική “ασφυξία” των αναδόχων επιφέρει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις στην οικονομική ζωή των τοπικών κοινωνιών ανά την επικράτεια, ιδίως στην ήδη φθίνουσα ύπαιθρο.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Ποια ακριβώς είναι η έκταση της παύσης πληρωμών και συγκεκριμένα:
α) Πόσα έργα αφορά;
β) Πόσες εταιρείες – αναδόχους;
γ) Ποιους φορείς υλοποίησης;
δ) Σε τι ύψος ανέρχονται συνολικά οι απλήρωτες υποχρεώσεις;
ε) Περιλαμβάνονται, ενδεχομένως, έργα που σχετίζονται με αρμοδιότητες πολιτικής προστασίας;
- Γιατί η Κυβέρνηση, εδώ και μήνες, δεν μερίμνησε εγκαίρως και αποτελεσματικάγια την επίλυση του προβλήματος που η ίδια προκάλεσε;
- Σε ποιες ενέργειες θα προβείτε, έστω και αργά, και εντός ποιου χρονοδιαγράμματος,για να αρθεί το αδιέξοδο που δημιουργήσατε και να διασφαλισθεί άμεσα η πληρωμή και υλοποίηση των έργων;
- Τι απαντάτε στις αιτιάσεις του ΣΑΤΕ για «απένταξη έργων από το ΕΣΠΑ» ενώ έχουν ήδη αναδειχθεί ανάδοχοι; Ειδικότερα:
α) Ποια είναι αυτά τα έργα;
β) Ποιος ήταν ο φορέας υλοποίησης εκάστου;
γ) Για ποιο λόγο απεντάχθηκε το καθένα;
- Τι απαντάτε όσον αφορά την «αναντιστοιχία δημόσιων τοποθετήσεων της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου σας και της πραγματικότητας που υφίσταται αναφορικά με τη μη ένταξη των συνεχιζόμενων έργων στο νέο ΕΣΠΑ»;
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Κουκουλόπουλος Παρασκευάς (Πάρις)
Γερουλάνος Παύλος