Τι σημαίνε η «κοινή χρήση» των αμερικανικών πυρηνικών και γιατί σηματοδοτεί την επιστροφή της Ευρώπης στο ψυχροπολεμικό της παρελθόν – αλλά με νέα, φονικότερα μέσα…
Το ΝΑΤΟ ξεκίνησε αυτή την εβδομάδα τις ετήσιες πυρηνικές ασκήσεις Steadfast Noon, γεννώντας ανησυχία σε όλη την Ευρώπη, καθώς η Συμμαχία επιστρέφει έτσι σε ψυχροπολεμικές μεθόδους κλιμάκωσης, σε μία ήδη τεταμένη περιόδο συγκρούσεων και πολέμων.
Περαιτέρω λεπτομέρειες για την άσκηση Steadfast Noon, όπως το ποιές χώρες συμμετέχουν και το τί είδους πυρηνικά όπλα θα αξιοποιηθούν από τη Συμμαχία, φέρνει στο φως της δημοσιότητας το ρωσικό πρακτορείο Sputnik
Πιο συγκεκριμένα, οι ασκήσεις πυρηνικής ετοιμότητας του ΝΑΤΟ «Steadfast Noon» ξεκίνησαν τη Δευτέρα 14/10 και θα διαρκέσουν για δύο εβδομάδες, με τη συμμετοχή περίπου 2.000 στρατιωτών από οκτώ βάσεις και περισσότερα από 60 αεροσκάφη από 13 χώρες του ΝΑΤΟ.
Το μεγαλύτερο μέρος των ασκήσεων αναμένεται να διεξαχθεί πάνω από τη Βόρεια Θάλασσα (περίπου 900 χιλιόμετρα από τα ρωσικά σύνορα), καθώς και στο Βέλγιο, τη Δανία, τις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τι σημαίνει «κοινή χρήση» των αμερικανικών πυρηνικών και γιατί επιστρέφει την Ευρώπη στο ψυχροπολεμικό της παρελθόν
Κεντρικό στοιχείο των ασκήσεων είναι η εξάσκηση της έννοιας της «κοινής χρήσης πυρηνικών» (nuclear sharing), η οποία επιτρέπει στα μαχητικά αεροσκάφη των συμμάχων του ΝΑΤΟ να προσομοιώνουν πολεμικές αποστολές με πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ, που είναι αποθηκευμένα στο έδαφός τους.
Η έννοια αυτή της «κοινής χρήσης πυρηνικών» χρονολογείται από τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν οι ΗΠΑ ανέπτυξαν χιλιάδες όπλα με πυρηνικές κεφαλές σε συμμαχικές χώρες, όπως ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Τουρκία, η Ιταλία και η Δυτική Γερμανία.
Αυτά τα όπλα, τα οποία φρουρούνταν από προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας ή του Στρατού των ΗΠΑ, παραμένουν υπό τον έλεγχο του αμερικανικού στρατού, ο οποίος κατέχει τους κωδικούς για την ενεργοποίησή τους.
Μέχρι το 1991, η ΕΣΣΔ είχε αποσύρει όλα τα πυρηνικά όπλα της από την Ανατολική Ευρώπη και είχε καλέσει τις ΗΠΑ να κάνουν το ίδιο.
Ωστόσο… (οποία έκπληξις!) οι ΗΠΑ δεν ακολούθησαν ποτέ την αφελή κίνηση των Ρώσων, και σήμερα διατηρούν 100-150 βόμβες B61 στην Ευρώπη και την Τουρκία, όπως:
-10-15 βόμβες στην αεροπορική βάση Kleine Brogel στο Βέλγιο, που παραδίδονται από μαχητικά αεροσκάφη F-16 MLU και F-35A.
-10-15 B61 στην αεροπορική βάση Buchel στη Γερμανία, που παραδίδονται από αεροσκάφη PA-200 Tornado και μελλοντικά από F-35A.
– Μέχρι 45 B61 στις αεροπορικές βάσεις Aviano και Ghedi στην Ιταλία, με αεροσκάφη F-16 C/D, Tornado και F-35A.
– Περίπου 20 βόμβες στη βάση Volkel στην Ολλανδία, που παραδίδονται από F-16 MLU και F-35A.
– Μέχρι 50 B61 στην αεροπορική βάση Incirlik στην Τουρκία, με «σκιώδη» αεροσκάφη των ΗΠΑ, ο ακριβής αριθμός των οποίων αποκρύπτεται από την Άγκυρα.
Ολένα και πιο κοντά στη Ρωσία τα πυρηνικά του ΝΑΤΟ
Το ΝΑΤΟ επιδιώκει να φέρει την πυρηνική του ισχύ ολοένα εγγύτεερα στη Ρωσία, καθώς η Πολωνία έχει εκφράσει ετοιμότητα να φιλοξενήσει αμερικανικά πυρηνικά όπλα στο πλαίσιο του προγράμματος Nuclear Sharing, πιθανώς στην αεροπορική βάση Lask, όπου η αμερικανική Πολεμική Αεροπορία διατηρεί παρουσία και συμμετέχει ήδη σε ασκήσεις πυρηνικής εκπαίδευσης.
Επισημαίνεται ότι η βόμβα B61 κατασκευάζεται από τη δεκαετία του 1960, με περισσότερες από 3.000 βόμβες 13 διαφορετικών παραλλαγών να έχουν δημιουργηθεί έκτοτε.
Σήμερα, το οπλοστάσιο περιλαμβάνει κυρίως τις παραλλαγές B61 Mod 3 και Mod 4, με αποδόσεις από 0,3 έως 170 κιλοτόνους και 0,3 έως 45 κιλοτόνους αντίστοιχα.
Μια παραλλαγή Mod 7 υπάρχει επίσης, με απόδοση από 10 έως 340 κιλοτόνους.
Γίνονται προσπάθειες να αντικατασταθούν όλες αυτές με την παραλλαγή Mod 12, η οποία έχει απόδοση από 0,3 έως 50 κιλοτόνους, με την παραγωγή να έχει ξεκινήσει το 2021 και να αναμένονται 400-500 βόμβες.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που συνδέονται με την κοινή χρήση πυρηνικών;
Αν και οι βόμβες B61 είναι τακτικά όπλα, αυτό δεν τις καθιστά λιγότερο επικίνδυνες από τα στρατηγικά όπλα.
Η πυρηνική στρατηγική των ΗΠΑ επιτρέπει τη χρήση τους σε «πρώτη φάση», ακόμη και κατά κρατών που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα, υπό συγκεκριμένες συνθήκες.
Υπενθυμίζεται ότι οι βόμβες που κατέστρεψαν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι το 1945 είχαν αποδόσεις 15 και 21 κιλοτόνων αντίστοιχα.
Οι B61 έχουν μεν μικρότερη ισχύ, αλλά μπορούν να γίνουν εξίσου καταστροφικές εάν πλήξουν περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού.
Άλλωστε, σε αυτό ακριβώς αποσκοπεί και το Πεντάγωνο που με την «κοινή χρήση πυρηνικών» διαθέτει πια μεγαλύτερη ελευθερία για επιθετική χρήση τακτικών όπλων, και βρίσκεται εγγύτερα σε πιθανούς στόχους όπως η Ρωσία.