01/03/2023 • 00:00
Εναν χρόνο πριν η υφήλιος και η παγκόσμια ιστορία εισήλθαν σε μία νέα περίοδο. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σηματοδότησε το τέλος της μεταψυχροπολεμικής εποχής, η οποία ξεκίνησε με την κατάρρευση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, το 1989.
Τότε, ο ιαπωνικής καταγωγής Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας, οικονομολόγος και συγγραφέας Φράνσις Γιοσιχίρο Φουκουγιάμα είχε κάνει λόγο για το «τέλος της ιστορίας», καθώς θεώρησε ότι η επικράτηση της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του οικονομικού φιλελευθερισμού θα σηματοδοτούσε το πέρας των αντιπαραθέσεων και τον τερματισμό των πολέμων.
Υπενθυμίζεται ότι η ανθρωπότητα είχε ήδη ζήσει με τον φόβο ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος επί περίπου 45 χρόνια. Έκτοτε, όμως, ο κόσμος ακολούθησε μία μάλλον αντίστροφή πορεία και φαίνεται πλέον να διολισθαίνει όλο και περισσότερο προς έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο.
Η Δύση δεν κατόρθωσε να αξιοποιήσει τη νίκη της, να «εξαργυρώσει» το ηθικό (αν μη τι άλλο) προβάδισμά της και να ενσωματώσει πλήρως όλους τους πρώην εχθρούς της στο δικό της σύστημα αρχών και αξιών. Αν και οι περισσότεροι λαοί του πάλαι ποτέ «ανατολικού συνασπισμού» δεν διακρίνονταν για το δημοκρατικό τους παρελθόν, κάποιοι εξ αυτών περιήλθαν υπό τον έλεγχο δικτατόρων υπό κοινοβουλευτικό μανδύα, ενώ ορισμένα άλλα κράτη παρέμειναν προσκολλημένα στο παρελθόν, αδυνατώντας να συνειδητοποιήσουν την ιδεολογική χρεοκοπία τους.
Σήμερα, ο κόσμος δεν είναι περισσότερο ασφαλής και απεδείχθη ότι το διάλειμμα της απαλλαγής από τον πυρηνικό εφιάλτη διήρκεσε επί μόλις 33 έτη.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία «ξύπνησε» όλους τους φόβους του παρελθόντος, θυμίζοντας ότι ο πόλεμος εξακολουθεί να αποτελεί επιλογή για κάποιους πολιτικούς ηγέτες. Δυστυχώς, η υπογραφή τους κάτω από επίσημα κείμενα και διακηρύξεις δεν αξίζει ούτε καν το μελάνι που χρησιμοποιήθηκε.
Η επίθεση των Ρώσων κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας συνιστά κατάφορη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, όλων των θεμελιωδών αρχών του Καταστατικού Χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αλλά και αυτής της ιδέας του ανθρωπισμού, όποια δικαιολογία και αν χρησιμοποιήσει ο επιτιθέμενος. Είναι η πρώτη φορά μετά το 1945 που στην ευρωπαϊκή ήπειρο επιχειρείται, όχι απλώς η αλλαγή συνόρων αλλά η κατάλυση της ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας ενός κράτους.
Το δίλημμα περί του πρακτέου για τις πολιτικές ηγεσίες ανά τον κόσμο ήταν σαφές. Μολαταύτα, η Ελλάδα ευρέθη για μία ακόμη φορά «στη σωστή πλευρά της ιστορίας». Όσο και αν υπήρχαν (και υπάρχουν) κάποιοι στα δύο άκρα του πολιτικού συστήματος (και όχι μόνον, δυστυχώς), οι οποίοι έβλεπαν με θετικό μάτι τους πάλαι ποτέ «συντρόφους» Ρώσσους ή είναι θιασώτες πάσης φύσεως ολοκληρωτισμού, η ελληνική κυβέρνηση ετάχθη εξ αρχής και αναφανδόν υπέρ του Δικαίου, της ηθικής και εν γένει του δυτικού πολιτισμού.
Η επιλογή αυτή είναι μονόδρομος, όπως έχει διδάξει η ιστορία. Υπενθυμίζεται σε όσους το έχουν ξεχάσει η ομιλία του τότε πρωθυπουργού Κων. Καραμανλή στο ελληνικό Κοινοβούλιο, την 12η Ιουνίου 1976. Είχαν παρέλθει σχεδόν δύο χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και ο αντι-αμερικανισμός κυριαρχούσε σε ευρείες μάζες του ελληνικού λαού.
Τότε, ο πρωθυπουργός της χώρας, ο οποίος είχε αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, δήλωσε: «Η Ελλάς, πολιτικά, αμυντικά, οικονομικά, πολιτιστικά ανήκει στη Δύση». Άραγε το θυμούνται όλοι όσοι ισχυρίζονται ότι είναι οι πολιτικοί και δημοσιογραφικοί του επίγονοι σήμερα;
Η διεθνής θέση της Ελλάδας ένα χρόνο μετά