Την περασμένη εβδομάδα, ένα τμήμα της επιφάνειας του ήλιου αποκολλήθηκε και άρχισε να περιφέρεται γύρω από τον βόρειο πόλο του ήλιου σχεδόν σαν να ήταν μια γιγαντιαία πολική δίνη – και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν το γιατί.
Η προγνώστρια διαστημικού καιρού Tamitha Skov δημοσίευσε ένα βίντεο του φαινομένου στο Twitter, μοιραζόμενη τον ενθουσιασμό της.
“Μιλάμε για πολική δίνη! Υλικό από μια βόρεια προεξοχή μόλις αποσπάστηκε από το κύριο νήμα & κυκλοφορεί τώρα σε μια τεράστια πολική δίνη γύρω από τον βόρειο πόλο του άστρου μας”, έγραψε. “Οι επιπτώσεις για την κατανόηση της ατμοσφαιρικής δυναμικής του Ήλιου πάνω από τους 55° εδώ δεν μπορούν να υπερεκτιμηθούν!”
Talk about Polar Vortex! Material from a northern prominence just broke away from the main filament & is now circulating in a massive polar vortex around the north pole of our Star. Implications for understanding the Sun’s atmospheric dynamics above 55° here cannot be overstated! pic.twitter.com/1SKhunaXvP
— Dr. Tamitha Skov (@TamithaSkov) February 2, 2023
Η ανακάλυψη αυτή είναι η τελευταία σε μια σειρά από ενδιαφέρουσες διαστημικές παρατηρήσεις χάρη στις δυνατότητες του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Σύμφωνα με τη NASA, η ηλιακή προεξοχή είναι ένα μεγάλο φωτεινό χαρακτηριστικό που εκτείνεται προς τα έξω από την επιφάνεια του Ήλιου. Οι προεξοχές αποτελούνται από υδρογόνο και ήλιο και συνήθως εκρήγνυνται όταν μια δομή γίνεται ασταθής και εκρήγνυται προς τα έξω, απελευθερώνοντας το πλάσμα.
Ο Scott McIntosh, ηλιακός φυσικός και αναπληρωτής διευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικών Ερευνών στο Boulder του Κολοράντο, δήλωσε στο Space.com ότι δεν έχει δει ποτέ μια τέτοια δίνη, αλλά σημειώνει ότι κάτι περίεργο συμβαίνει συνήθως στα γεωγραφικά πλάτη του ήλιου των 55 μοιρών μία φορά σε κάθε ηλιακό κύκλο.
Οι ηλιακοί κύκλοι είναι περιοδικές 11ετείς αλλαγές στη δραστηριότητα του Ήλιου. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πράγματα όπως η ηλιακή ακτινοβολία, η εκτίναξη ηλιακού υλικού, οι ηλιακές κηλίδες και οι ηλιακές εκλάμψεις αυξομειώνονται. Ο McIntosh περιέγραψε τη βόρεια προεξοχή ως έναν “φράκτη στο ηλιακό πλάσμα”, ο οποίος όντως εμφανίζεται ακριβώς στο ίδιο σημείο γύρω από το πολικό στέμμα του ήλιου κάθε 11 χρόνια. Αλλά παρόλο που οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει τέτοιους φράχτες στο ηλιακό πλάσμα, ποτέ δεν έχει προκύψει πολικός ανεμοστρόβιλος όπως αυτός που παρατηρήθηκε πρόσφατα.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το φαινόμενο έχει να κάνει με την αντιστροφή του μαγνητικού πεδίου του ήλιου -και πιστεύουν ότι η πολική περιοχή είναι πολύ σημαντική για τη δημιουργία του μαγνητικού πεδίου- αλλά δεν γνωρίζουν ποια είναι η ακριβής αιτία.
“Μια φορά σε κάθε ηλιακό κύκλο, σχηματίζεται στο γεωγραφικό πλάτος των 55 μοιρών και αρχίζει να βαδίζει προς τους ηλιακούς πόλους”, δήλωσε ο McIntosh στο Space.com. “Είναι πολύ περίεργο. Υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα “γιατί” γύρω από αυτό. Γιατί κινείται προς τον πόλο μόνο μία φορά και μετά εξαφανίζεται και μετά επανέρχεται, ως δια μαγείας, τρία ή τέσσερα χρόνια αργότερα στην ίδια ακριβώς περιοχή;”
Ο McIntosh είπε επίσης ότι πρόκειται για μια περιοχή που δεν μπορεί να παρατηρηθεί άμεσα, καθώς οι επιστήμονες μπορούν να παρατηρήσουν τον ήλιο μόνο από το εκλειπτικό επίπεδο, ή από αυτό που περιφέρονται οι πλανήτες. Ενώ η τρέχουσα αποστολή Solar Orbiter της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας θα μπορούσε να προσφέρει κάποια εικόνα, καθώς λαμβάνει εικόνες του ήλιου από την τροχιά του Ερμή, ο McIntosh πιστεύει ότι θα χρειαζόμασταν μια άλλη αποστολή για να κατανοήσουμε πλήρως τι συμβαίνει στον ήλιο.
vice.com