Φυσικά, το λεγόμενο εθνικό χρέος δεν είναι τίποτε άλλο από το χρέος που οφείλουμε στους τραπεζίτες που “δάνεισαν” αυτά τα χρήματα (στο Κράτος) αφού πρώτα (αυτό) είχε την καλοσύνη να τους κάνει την πίστωση που τους επέτρεψε να του κάνουν αυτό το δάνειο. Το σύστημα έχει μόνο ένα πλεονέκτημα: Κάνει τους τραπεζίτες πλουσιότερους κάθε χρόνο. Κανείς άλλος, από τον ολιγάρχη μέχρι τον ανθρακωρύχο, επ’ ουδενί δεν κερδίζει εσαεί από αυτό, και όλοι πληρώνουν φόρους έναντι τόκων, που κάνουν τους τραπεζίτες πλουσιότερους, ενώ το χρέος αυξάνει συνεχώς. Ο τρόπος με τον όποιο δημιουργούνται τα ευρώ, στη κυριολεξία «από το πουθενά», αυξάνοντας την ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί στην εγχώρια οικονομία, ή αντιθέτως, καίγονται όταν εξοφλούνται τα δάνεια σε μία χώρα, οπότε δημιουργείται έλλειψη ρευστότητας στην εγχώρια οικονομία, μοιάζει με «μαγεία», η οποία οδήγησε τελικά την Ελλάδα στην σημερινή οικονομική κόλαση, η οποία δυστυχώς δεν έχει τέλος.
Σκεφτείτε μόνον ότι οι τράπεζες δεν μας δανείζουν χρήμα, διότι «δανείζω» προϋποθέτει πως έχω δικά μου χρήματα και σε δανείζω από αυτά. Οι τράπεζες όμως δεν έχουν δικά τους χρήματα, δεν μας δανείζουν συνεπώς κάτι που δεν κατέχουν! Απλά έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα να δημιουργούμε σε αυτές χρέος! Δηλαδή ψηφιακούς αριθμούς στον υπολογιστή τους, πατώντας κουμπιά! Στη συνέχεια μεταφέρουν το ψηφιακό χρέος στον λογαριασμό ταμιευτηρίου μας και μετατρέπεται σε … ψηφιακό χρήμα! Έτσι, «μαγικά»! Και κατόπιν εμείς χρησιμοποιούμε το δικό μας ψηφιακό χρήμα / χρέος για να κάνουμε τις δικές μας πληρωμές και αγορές. Οι τράπεζες δεν μας έχουν δώσει απολύτως τίποτα ενώ εμείς τους χρωστάμε το ψηφιακό χρέος / κατάθεση από το πουθενά και μάλιστα εντόκως! Επαναλαμβάνω: τους χρωστάμε εντόκως κάτι που ποτέ δεν μας έδωσαν εξ ιδίων!
Και μην θεωρηθεί πως αυτά τα λέω εγώ, πως είναι η άποψή μου και τα τοιαύτα! Όχι, όπως μπορείτε να διαπιστώσετε και μόνοι σας ! «Το σύγχρονο τραπεζικό σύστημα παράγει χρήματα από το πουθενά. Η συγκεκριμένη λειτουργία είναι το εντυπωσιακότερο ταχυδακτυλουργικό τρικ που έχει ποτέ εφευρεθεί» (L. Angas, βρετανός οικονομολόγος, 1937). «Η διαδικασία της δημιουργίας χρήματος μοιάζει με μαύρη μαγεία» (Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, 2007). “Είναι αρκετά καλό που οι άνθρωποι του έθνους δεν καταλαβαίνουν το τραπεζικό και νομισματικό μας σύστημα. Γιατί, αν το έκαναν, πιστεύω ότι θα υπάρξει επανάσταση πριν από το αύριο το πρωί.”(Henry Ford, Αμερικανός βιομήχανος 1930).
Αλλά και η Τράπεζα της Αγγλίας, το 2019, σε ένα έγγραφο με τίτλο «Money Creation in the Modern Economy» (Μετάφραση: Η δημιουργία χρήματος στη σύγχρονη οικονομία), που συνέγραψαν από κοινού τρεις οικονομολόγοι από τη Διεύθυνση Νομισματικής Ανάλυσης της Τράπεζας, παραδέχτηκε απερίφραστα πως πιο κοινές παραδοχές για το πώς λειτουργεί το τραπεζικό σύστημα είναι απλούστατα λάθος, και ότι «λαϊκιστικές», ετερόδοξες θέσεις είναι οι σωστές!
Όσον αφορά δε την εντύπωση των περισσοτέρων ανθρώπων, σύμφωνα με την οποία οι τράπεζες μας δανείζουν από τις καταθέσεις μας, πρόκειται για μία ακόμη απόλυτη πλάνη! Εάν δάνειζαν τις καταθέσεις μας που θα εύρισκαν ευρώ να μας δώσουν όταν τις ζητάμε; Και να σκεφτείτε πως οι καταθέσεις είναι 120 δις και τα δάνεια που έχουν δώσει οι τράπεζες 340 δις! Από που βρέθηκαν τα υπόλοιπα; Βασικά οι καταθέσεις μας χρησιμοποιούνται ως «εγγυήσεις – αποθεματικά» των εμπορικών τραπεζών προς την κεντρική τράπεζα, για το χρήμα από το πουθενά που δημιουργούν μέσω της αύξησης του χρέους μας.
Με άλλα λόγια, όλα όσα γνωρίζουμε δεν είναι απλώς λάθος, είναι το ανάποδο απ’ αυτό που συμβαίνει. Όταν οι τράπεζες δίνουν δάνεια, δημιουργούν χρήμα, από το πουθενά, ουσιαστικά με αύξηση του ψηφιακού (εικονικού) χρέους προς αυτές. Και αυτό επειδή το χρήμα στην ουσία είναι απλώς μία αναγνώριση οφειλής. Ο ρόλος της κεντρικής τράπεζας είναι να εποπτεύει μια έννομη τάξη η οποία παρέχει ουσιαστικά στις τράπεζες το αποκλειστικό δικαίωμα να δημιουργούν χρεόγραφα ενός συγκεκριμένου είδους, τέτοια που η κυβέρνηση θα αναγνωρίσει ως «νόμιμο χρήμα» με το να τα δεχτεί χωρίς πρόβλημα ως πληρωμή φόρων.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει όριο στο πόσο «χρήμα» θα μπορούσαν να δημιουργήσουν οι τράπεζες από το πουθενά, αφού δεν χρειάζεται να το διαθέτουν οι ίδιες, αρκεί να μπορούν να βρουν κάποιους πρόθυμους που είναι σε θέση να δημιουργήσει νέο χρέος, υπό τις προϋποθέσεις βεβαίως που τίθενται από αυτές.
Αυτό σημαίνει ότι το πραγματικό όριο για το ποσό χρημάτων που κυκλοφορεί δεν είναι το πόσο η κεντρική τράπεζα είναι διατεθειμένη να δημιουργήσει, αλλά πόσο η κυβέρνηση, οι επιχειρήσεις και οι απλοί πολίτες είναι σε θέση να χρεωθούν επιπλέον. Οι δημόσιες δαπάνες είναι η βασική κινητήρια δύναμη σε όλο αυτό και ουσιαστικά η κεντρική τράπεζα χρηματοδοτεί την κυβέρνηση!
Επιπλέον, το χρηματοπιστωτικό σύστημα προσφέρει στις εμπορικές τράπεζες ένα είδος κρατικής διασφάλισης, παρόμοιο με αυτό που έχουν εξασφαλίσει οι «πολύ μεγάλες τράπεζες για να μη χρεοκοπήσουν» (too big to fail), με την έννοια πως όταν κινδυνεύουν να πτωχεύσουν διασώζονται υποχρεωτικά από τα κράτη, δηλαδή από τους φορολογουμένους πολίτες τους, οπότε έχουν αποκτήσει το προνόμιο να ιδιωτικοποιούν τα κέρδη τους, κοινωνικοποιώντας τις ζημίες. Τα μας τα μας και τα σας τα μας με απλά λόγια!
Σε φυσιολογική οικονομική συγκυρία, το 90% των χρημάτων που κυκλοφορούν στην οικονομία είναι ψηφιακά, δηλαδή δεν υπάρχουν σε φυσική μορφή, είναι «λογιστικά» και δημιουργούνται όπως προείπαμε από τις εμπορικές τράπεζες με το πάτημα των κουμπιών των υπολογιστών και μόνον. Εξαίρεση αποτελούν τα μετρητά χρήματα, τα οποία έχει το δικαίωμα να δημιουργεί μόνο η κεντρική τράπεζα τα οποία είναι και τα μοναδικά πραγματικά, σε φυσική μορφή. Σε φυσιολογική οικονομική κατάσταση το πραγματικό / φυσικό χρήμα που κυκλοφορεί δεν ξεπερνά το 10% του συνολικού όγκου χρήματος της οικονομίας.
Στην Ελλάδα λοιπόν που το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών είναι αρνητικό (βγαίνουν από την οικονομία περισσότερα ευρώ από αυτά που μπαίνουν), ο τουρισμός χαροπαλεύει και οι επιχειρήσεις / πολίτες είναι ήδη υπερχρεωμένοι με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η αύξηση νέου χρέους, για να δημιουργηθούν νέα ευρώ η κατάσταση μόνον τραγική μπορεί να χαρακτηριστεί πλέον. Και δεν θα επαρκούσε η πλήρης διαγραφή του κρατικού χρέους. Για να «έρθει» η ανάπτυξη πρέπει να διαγραφεί στο σύνολό του και το ιδιωτικό χρέος, προς ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ και τράπεζες ώστε να υπάρξει εκ νέου η δυνατότητα αύξησης του χρήματος που κυκλοφορεί στην οικονομία με την δημιουργία νέου χρήματος από το πουθενά μέσω των χρεών! Αυτό βεβαίως απαιτεί και άλλες προϋποθέσεις που θα αναπτύξουμε σε επόμενα άρθρα.
Άρης Παπαμιχαήλ
Οικονομολόγος – Σύμβουλος Επιχειρήσεων
