Του Απόστολου Αποστόλου*
Δυστυχώς κάποιοι βλέπουν την αποτυχία σαν ομίχλη που με τη διάλυσή της θα εμφανιστεί ο θρίαμβος. Αυτή την εντύπωση εισπράττει κανείς από τη σημερινή κυβέρνηση. Αναρωτιέσαι με όσα διαδραματίζονται αν η κυβέρνηση της ΝΔ και ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης καταβάλουν άθλο αποτυχίας. Το επιτελικό κράτος που τόσο διαφημίστηκε από τον πρωθυπουργό έχει αποδειχθεί σε στιγμές που απαίτησαν τη λειτουργία του να συντρίβεται ολοσχερώς. Το δόγμα «νόμος και τάξη» που υπερασπιζόταν από το 2019 ο κ. Μητσοτάκης για την ασφάλεια των πολιτών έγινε αφρώδες ανέκδοτο και οι έλληνες πολίτες δολοφονούνται έξω από τα αστυνομικά τμήματα.
Η νεύρωση της προγραμματικής αποτυχίας των θεσμών και του κράτους αποτελεί την «παρακολουθηματική» τακτική της πολιτικής του κ. Μητσοτάκη και της κυβέρνησής του. Έμπλεοι γεώδους αποτυχίας υπουργοί και πρωθυπουργός βουλιάζουν τη χώρα ακόμη πιο βαθιά. Μήπως το πραϋντικό «αποτυγχάνειν» έχει βρει την ευβουλία του; Ή μήπως η νεοφιλελεύθερη ιεροκρατία με τους αρίστους αποτελεί μια προοπτική της συμφοράς;
Ο Τζεϊμς Φέργκιουσον έλεγε «ότι η αποτυχία στην πολιτική μπορεί να βρίσκει έδαφος όχι όμως να γίνεται και συνήθεια». Να όμως που μπορεί να γίνει και συνήθεια. Και θα αναρωτηθεί κάποιος: Τότε γιατί ψηφίζεται πλειοψηφικά η ΝΔ, μετά από τόσες πολιτικές αποτυχίες; Η μόνη απάντηση που μπορεί να δώσει κανείς, είναι ότι οι δυνάμεις αδράνειας της ελληνικής κοινωνίας ανοίγουν την πόρτα στη συνήθεια.
Η υπερχειλίζουσα εγκληματικότητα και παραβατικότητα, η θεσμοποίηση της ατιμωρησίας και της ασυλίας, η κακοδιαχείριση, το παρασκήνιο με τα ολιγαρχικά συμφέροντα, η παραβίαση των προσωπικών δεδομένων με τις επιστολικές ψήφους, όλα αυτά και ακόμη περισσότερα, (γεγονότα με κοινό παρονομαστή) αποτελούν το «λαθρόβιο» της αποτυχίας της πολιτικής ζωής της κυβέρνησης.
Η αραχνιασμένη μεγαλοπρέπεια και μεγαλομανία της κυβέρνησης (και του πρωθυπουργού) αισθάνεται ότι έχει ανοσία στον έλεγχο από τους πολίτες. Εκμεταλλευόμενοι οι νεοφιλελεύθεροι πολιτικοί την απουσία του λεπτομερούς λαϊκού ελέγχου των πράξεών τους, (λόγω της ελλειμματικής Δημοκρατίας μας), προβαίνουν σε διαχειριστικές παρεκκλίσεις. Εξάλλου εκτιμούν ότι οι όποιες αποτυχημένες πολιτικές τους θα ξεχαστούν μέχρι να επανεκλεγούν.
Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι, μας έχουν βεβαιώσει ότι τα άτομα που βιώνουν μια αίσθηση δύναμης γίνονται λιγότερο ικανά να συμπάσχουν με τους άλλους. Οι πολιτικοί, είναι πιθανό να αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως κατόχους εξουσίας και ως εκ τούτου, να μη μπορούν να υιοθετήσουν την προοπτική εκείνων που επηρεάζονται από τις αποφάσεις τους. Και καθώς η πολιτική τους σταδιοδρομία εξελίσσεται με την πάροδο των ετών, διεκδικώντας θέσεις μεγαλύτερης ισχύος, οι πολιτικοί γίνονται σταδιακά όλο και λιγότερο ικανοί να μπαίνουν στη θέση, του μέσου πολίτη.
Η παραπάνω άποψη των κοινωνικών ψυχολόγων επιβεβαιώνεται πλήρως από την ελληνική πολιτική πραγματικότητα. Οι πολιτικοί στην κυβέρνηση της ΝΔ είναι άσαρκοι, (και ξέμειναν «είς αεί άκαιροι») για αυτό προσπαθούν να εφεύρουν πλάγιους λόγους και ημιάγριες ρητορείες για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Κρίνουν, επικρίνουν, ακόμη και εισαγγελεύουν (το είδαμε στη Βουλή στο πλαίσιο της συζήτησης με την πρόταση δυσπιστίας που έφεραν οι αντιπολιτευόμενες δυνάμεις) βουλιάζοντας παράλληλα σε μικρολογίες, σε απρέπειες και σε στρεβλώσεις ενός πολιτικού μονο-δογματισμού.
Το θλιβερό αποτέλεσμα όμως είναι ότι η αμάχητη αποτυχία διεκδικεί με την αντεστραμμένη πολιτική λογική της κυβέρνησης της ΝΔ την προοπτική της πειστικής πρότασης. Τελικά η αποτυχία, για την κυβέρνηση της ΝΔ, αποτελεί «τροχιακό» κύκλο και αρχετυπικό ανακυκλώσιμο.
*Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας